កាលីលេនិងច្បាប់នៃចលនា
“ច្បាប់នៃចលនា” ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជាស្នាដៃរបស់អ៊ីសាក់
ញូតុន ក៏ប៉ុន្តែ តាមការពិតអ្នកដែលបានធ្វើការសិក្សានិងបង្កើតទ្រឹស្តីនេះឡើងពីដំបូង
ហើយដែលញូតុនយកមកធ្វើជាមូលដ្ឋានក្នុងការសិក្សាបន្ត គឺកាលីលេ។
នៅឆ្នាំ១៦៣៣ ដោយសារតែបានចុះផ្សាយទ្រឹស្តីតារាសាស្រ្តដែលលើកឡើងថា ភពផែនដីចេញមិនមែនជាចំណុចកណ្តាលនៃចក្រវាល
កាលីលេត្រូវបានតុលាការកាតូលិកនៅទីក្រុងរ៉ូមកាត់ឲ្យជាប់ពិរុទ្ធ ពីបទប្រឆាំងនឹងសាសនា
ហើយត្រូវមានទោសជាប់ឃុំនៅក្នុងផ្ទះអស់មួយជីវិត។ រាល់សេចក្តីបង្រៀន ឯកសារ
សៀវភៅស្តីពីទ្រឹស្តីរបស់កាលីលេត្រូវបានហាមឃាត់ទាំងអស់នៅពេលនោះ ក៏ប៉ុន្តែ
អ្វីដែលគេមិនអាចហាមឃាត់កាលីលេបាន គឺគំនិត។
កាលីលេ ថ្វីដ្បិតតែពេលនោះមានវ័យចំណាស់ទៅហើយក៏ដោយ (៧០ឆ្នាំ) ក៏នៅតែមិនបោះបង់គំនិតចង់ដឹងចង់យល់
ហើយលោកក៏មិនបានទុកបណ្តោយឲ្យការជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះបង្កើតទៅជាការ អស់សង្ឃឹម
ឬបណ្តែតបណ្តោយខ្លួនទៅតាមយថាកម្មនោះដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកបានប្រែក្លាយទោសជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះទៅជាឱកាសមួយទៅវិញ
គឺឱកាសក្នុងការសិក្សាលម្អិតទៅលើអ្វីដែលលោកបានសិក្សាកាលពីមុនពេល សិក្សាពីតារាសាស្រ្ត
គឺការសិក្សាទៅលើច្បាប់នៃចលនា។
នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៦៣៥ នៅក្នុងវ័យ ៧២ឆ្នាំ កាលីលេធ្លាក់ខ្លួនពិកាភ្នែកទាំងសងខាង
ក៏ប៉ុន្តែ កាលីលេនៅតែបន្តធ្វើការសិក្សា និងសរសេរសៀវភៅ ដោយមានជំនួយពីកូនប្រុស
និងកូនសិស្សមួយចំនួនដែលស្ម័គ្រចិត្តមកជួយធ្វើជាអ្នកកត់ត្រា។
នៅទីបំផុត ក្រោយពីបានធ្វើការសិក្សានិងពិសោធន៍រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ នៅក្នុងគុកក្នុងផ្ទះ
ទ្រឹស្តីរបស់កាលីលេក៏ត្រូវបានចងក្រងជាសៀវភៅ ក៏ប៉ុន្តែ
សៀវភៅនេះមិនអាចបោះពុម្ពផ្សាយបាន ដោយសារតែនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចរបស់វិហារកាតូលិក
មានចែងដាក់បម្រាមយ៉ាងតឹងរ៉ឹង មិនឲ្យមានការផ្សព្វផ្សាយទ្រឹស្តីណាទាំងអស់របស់កាលីលេ
ទោះជាទ្រឹស្តីដែលមានពីមុន ឬក៏ទ្រឹស្តីដែលកាលីលេរកឃើញក្រោយៗមកទៀត។
ដោយមិនអាចបោះពុម្ពនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីបាន កាលីលេបានព្យាយាមធ្វើការបោះពុម្ពសៀវភៅរបស់លោកនៅក្រៅប្រទេស
រួមមានដូចជាប្រទេសបារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងប៉ូឡូញ ជាដើម ក៏ប៉ុន្តែ សុទ្ធតែត្រូវបរាជ័យបោះពុម្ពមិនចេញ
ដោយសារតែប្រទេសទាំងនេះ ក៏សុទ្ធតែស្ថិតក្រោមអំណាចនៃវិហារកាតូលិក។
នៅទីបំផុត
គឺនៅក្នុងប្រទេសហូឡង់ ដែលសៀវភៅរបស់កាលីលេត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយ នៅឆ្នាំ១៦៣៨។
សៀវភៅដែលមានចំណងជើងថាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាស្នាដៃដ៏សំខាន់បំផុត របស់កាលីលេ
ហើយជាពិសេសជាងនេះទៅទៀត វាគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃរូបវិទ្យាក្នុងសម័យទំនើប។
 |
| នៅ ក្នុងវ័យ ៧២ឆ្នាំ កាលីលេបានធ្លាក់ខ្លួនពិកាភ្នែកទាំងពីរ តែលោកនៅតែបន្តសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងសរសេរសៀវភៅចងក្រងទ្រឹស្តីរបស់លោក |
នៅក្នុងសៀវភៅនេះ កាលីលេសរសេរជារបៀបសន្ទនា រវាងតួអង្គ ៣រូប ដោយតួអង្គនីមួយៗ
តំណាងឲ្យដំណាក់កាលទាំងបីនៃការសិក្សារបស់កាលីលេខ្លួនឯងផ្ទាល់។ តួអង្គទីមួយជាអ្នកលើកឡើងនូវទឡ្ហីករណ៍
ដើម្បីការពារវិទ្យាសាស្រ្តតាមបែបបុរាណពីសម័យអារីស្តូត ដែលតំណាងឲ្យផ្នត់គំនិតរបស់កាលីលេកាលពីក្មេង។
តួអង្គទីពីរលើកឡើងនូវទឡ្ហីករណ៍ដើម្បីចោទសួរចំពោះទ្រឹស្តី អារីស្តូត
ព្រមទាំងព្យាយាមស្វែងរកទ្រឹស្តីថ្មី ពោលគឺតំណាងឲ្យផ្នត់គំនិតរបស់កាលីលេនៅមជ្ឈិមវ័យ។
ចំណែកឯតួអង្គទីបីគឺជាអ្នកលើកឡើងនូវទឡ្ហីករណ៍ការពារទ្រឹស្តីថ្មី ដែលកាលីលេបានរកឃើញ
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់លោក។
នៅក្នុងចំណោមទ្រឹស្តីថ្មីៗអស់ទាំងនេះ មានទ្រឹស្តីដ៏សំខាន់មួយ ដែលក្រោយមកបានក្លាយជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ
នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកប្រាជ្ញដ៏ល្បីឈ្មោះមួយទៀតក្នុង ប្រវត្តិសាស្រ្ត
គឺអ៊ីសាក់ ញូតុន។ នោះគឺ “ច្បាប់នៃចលនា”។
តាមការពិត នៅក្នុងចំណោមទ្រឹស្តីបទទាំង៣ នៃច្បាប់ចលនារបស់ញូតុន ទ្រឹស្តីបទទីមួយដែលចែងថា
“វត្ថុមួយដែលនៅនឹងថ្កល់គ្មានចលនានឹងនៅតែបន្តស្ថិតនៅនឹងថ្កល់ គ្មានចលនា
ហើយវត្ថុដែលមានចលនានឹងនៅតែបន្តមានចលនានៅក្នុងទិសដៅនិងល្បឿន ដដែល
លុះត្រាតែមានអន្តរាគមន៍ពីកម្លាំងមកពីខាងក្រៅ” គឺជាការយកតាមស្ទើរតែទាំងស្រុងពីទ្រឹស្តីរបស់កាលីលេ។
ញូតុនខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏បានទទួលស្គាល់ និងបានសរសេរបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ដែរថា
ទ្រឹស្តីបទទីមួយនេះ គឺជាទ្រឹស្តីរបស់កាលីលេ។
កាលីលេបានទទួលមរណភាព នៅថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ១៦៤២ ក្នុងវ័យ ៧៧ឆ្នាំ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ដែលគ្រប់គ្រងដែនដីតូស្កាន
(Toscane) ដែលនៅពេលនោះជាបុរីរដ្ឋឯករាជ្យមួយនៅអ៊ីតាលី
ចង់យកសពកាលីលេទៅបញ្ចុះនៅក្នុងទីសក្ការៈមួយ ដែលជាទីបញ្ចុះសពនៃរាជវង្សានុវង្ស
ហើយព្រមទាំងចង់សាងសង់ស្តូបអនុស្សាវរីយ៍មួយជាទីរំឭកខួបដល់កាលីលេ។ ក៏ប៉ុន្តែ
គម្រោងនេះត្រូវបានលុបចោលទៅវិញ ដោយសារតែមានការជំទាស់ពីសំណាក់សម្តេចប៉ាប
ដែលលើកឡើងថា កាលីលេដែលជាអ្នកទោសសាសនា មិនស័ក្តិសមនឹងទទួលកិត្តិយសធំធេងបែបនេះទេ។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ កិត្តិយស និងស្នាដៃរបស់កាលីលេនៅតែបន្តល្បីរន្ទឺអស់រយៈពេលរាប់រយឆ្នាំ
ក្រោយៗមកទៀត រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។ កាលីលេទទួលមរណភាពក្នុងនាមជាអ្នកទោសសាសនា
តែបន្សល់ទុកនូវកេរ្តិ៍ឈ្មោះជា “បិតានៃវិទ្យាសាស្រ្ត”។
កាលីលេមិនត្រឹមតែបានបន្សល់ទុក “ច្បាប់នៃចលនា” សម្រាប់អ៊ីសាក់
ញូតុន តែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ កាន់តែសំខាន់ជាងនេះទៅទៀត លោកបានបន្សល់ទុកនូវវិធីសាស្រ្តនៃការសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត
តាមរយៈការសង្កេត និងពិសោធន៍ជាក់ស្តែង ដែលបានក្លាយជាវិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តជាទូទៅ
រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជា អ្នកប្រាជ្ញដ៏ល្បីឈ្មោះនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី២០
គឺលោកអាល់ប៊ែរ អាញ់ស្តាញ់ ធ្លាប់បានលើកឡើងថា កាលីលេ “មិនត្រឹមតែជាបិតានៃរូបវិទ្យាប៉ុណ្ណោះទេ
តែលោកគឺជាបិតានៃវិទ្យាសាស្រ្តជាទូទៅ”។
៣៥០ឆ្នាំក្រោយមរណភាពរបស់កាលីលេ នៅឆ្នាំ១៩៩២ នៅក្រោមរជ្ជកាលនៃសម្តេចប៉ាបហ្សង់ប៉ូលទី២
បុរីវ៉ាទីកង់បានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ និងជាសាធារណៈថា ការកាត់ទោសកាលីលេដោយតុលាការកាតូលិក
កាលពីឆ្នាំ១៦៣៣ គឺជាការខុសឆ្គង ហើយទោសកំហុសទាំងប៉ុន្មានរបស់កាលីលេត្រូវបានគេលុបចេញវិញទាំងស្រុង។
តាមការពិត តាំងពីមុនពេលស្លាប់
កាលីលេបានកត់ត្រាទុកនៅក្នុងសៀវភៅរបស់លោករួចជាស្រេចថា “ម្នាលអ្នកប្រាជ្ញខាងសាសនា ទាំងឡាយអើយ ថ្ងៃនេះអ្នកគិតថា ផែនដីស្ថិតនៅនឹងថ្កល់ជាចំណុចកណ្តាលនៃចក្រវាល
ហើយផ្តន្ទាទោសអ្នកដែលយល់ឃើញផ្ទុយពីនេះ។ គង់តែមានថ្ងៃណាមួយ អ្នកនឹងបែរជាត្រូវផ្តន្ទាទោសអ្នកដែលយល់ឃើញថា
ផែនដីនៅនឹងថ្កល់ទៅវិញ”។
ជាការពិត នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ
តើមានមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ ដែលនៅតែជឿថា ផែនដីមានរាងសំប៉ែត ហើយនៅនឹងថ្កល់ជាចំណុចកណ្តាលនៃចក្រវាល? មនុស្សស្ទើរតែគ្រប់រូបនៅលើភពផែនដី ដោយរាប់ទាំងវិហារកាតូលិកផង សុទ្ធតែទទួលស្គាល់ទ្រឹស្តីរបស់កាលីលេ។
ក៏ប៉ុន្តែ គឺដូចជាអ្វីដែលកាលីលេធ្លាប់លើកឡើងរួចហើយថា “រាល់សេចក្តីពិតទាំងអស់
គឺសុទ្ធតែងាយស្រួលយល់ទេ នៅពេលណាដែលគេរកវាឃើញហើយ។ សំខាន់គឺត្រូវស្វែងអ្វីដែលពិបាក
គឺការស្វែងរកសេចក្តីពិតទាំងនោះ ”៕
