Labels

Albert Einstein Alexandre le Grand ISIS La Terreur Pearl Harbor Renaissance កំណែទម្រង់ប៉េរេស្ត្រយកា កំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន កម្ពុជា កម្ពុជាក្រោម កម្លាំងទំនាញសកល ការចាប់ផ្ដើម ការប្រជែងផ្នែកអវកាស ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់អំណាច កាលីលេ កូសាំងស៊ីន ក្រិក ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម ក្រុមភេរវជនអន្តរជាតិ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ គ្រីស្តូហ្វកូឡុំ គ្រឹស្តសាសនា ចក្រភពម៉ុងហ្គោល ចក្រភពរ៉ូម ចក្រភពអារ៉ាប់ ចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធកុម្មុយនិស្ត ចិន ច្បាប់នៃចលនា ឆេកូស្លូវ៉ាគី ជប៉ុន ជ័យជម្នះរបស់ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្ត ជិនហ្គីស ខាន់ ដែនដីអាណានិគម តេងស៊ាវពីង តេងស៊ាវភីង ទ្រឹស្តីតារាសាស្រ្ត ទ្រឹស្តីសាសនា បក្សកុម្មុយនិស្តចិន បដិវត្តន៍ បដិវត្តន៍កសិកម្ម បដិវត្តន៍រាជានិយម បដិវត្តន៍វប្បធម៌ បដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ បារាំង បិតាកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន ប៊ិនឡាដិន បុរេប្រវត្តិ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្លុកកុម្មុយនិស្ត ផលវិបាក ភេរវកម្ម១១កញ្ញា មជ្ឈិមបូព៌ា មហាអំណាចអាណានិគមអាស៊ី មហាអំណាចអឺរ៉ុប មូលហេតុ ម៉ៅសេទុង យុគខ្មៅងងឹត យុគនៃពន្លឺ រដ្ឋធម្មនុញ្ រុស្សី លេនីន វាំងននដែក វិទ្យាសាស្រ្ត វិបត្តិប៊ែរឡាំង វិបត្តិព្រែកជីកស៊ុយអេ វិបត្តិមីស៊ីលគុយបា វៀតណាមខាងត្បូង សង្គ្រាមលោកលើកទី១ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្រ្គាមកូរ៉េ សង្រ្គាមឈូងសមុទ្រពែក្ស សង្រ្គាមត្រជាក់ សង្រ្គាមវៀតណាម សង្រ្គាមស៊ីវិល សង្រ្គាមអាហ្វហ្កានីស្ថាន សង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន សព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរ សហភាពសូវៀត សហរដ្ឋអាមេរិក សាសនាអ៊ីស្លាម ស្ថានភាពពិភពលោក ហ៊ីត្លែរ ហ្គ័របាឆូវ អង់គ្លេស អធិរាជណាប៉ូឡេអុង អរិយធម៌ដ៏ចំណាស់បំផុតរបស់មនុស្សជាតិ អរិយធម៌មេឌីទែរ៉ាណេ អរិយធម៌អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាញ់ស្តាញ់ អាណាចក្រខ្មែរ អាណានិគម អាណាព្យាបាលបារាំង អាប្រាហាំលីនកុន អាមេរិក អារ៉ាប់ អាល់កៃដា អាល់ប៊ែរ អាញ់ស្តាញ់ អាស៊ីប៉ាសីហ្វិក អ៊ីតាលី អ៊ីសាក់ញូតុន អ៊ីស្រាអែល អឺរ៉ុបខាងកើត អ៊ុយក្រែន ឧស្សាហកម្ម

ចិនក្រោមការដឹកនាំរបស់ម៉ៅសេទុងក្រោយជ័យជម្នះឆ្នាំ១៩៤៩



សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន (ចិន​កុម្មុយនិស្ត) ត្រូវ​បាន​ម៉ៅសេទុង​ប្រកាស​បង្កើតឡើង នៅ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង នៅថ្ងៃ​ទី១ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៤៩ ក្រោយ​ពី​បាន​បណ្តេញ​រដ្ឋាភិបាល​គួមីនតាង របស់​ចាង កាយចៀក​ឲ្យ​ធ្លាក់​ពី​អំណាច ហើយ​រត់ទៅ​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាល​និរទេស នៅ​កោះតៃវ៉ាន់។

ការ​ឡើងមក​កាន់​អំណាច​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​បាន​កើតឡើង ដោយ​សារ​តែ​ចរន្ត​បី នៃ​សាធារណមតិចិន ដែល​វេញ​បញ្ចូល​គ្នា៖  
  • ទីមួយ ចលនា​ជាតិនិយម​ចិន​ប្រឆាំង​នឹង​បរទេស ដែល​បាន​កើតមាន​ឡើង​ចាប់តាំង​ពី​សង្រ្គាមអាភៀន នៅ​អំឡុង​សតវត្សរ៍​ទី​១៩
  • ទីពីរ ការចងអាឃាត​រវាង​វណ្ណៈ​ខ្ពស់ទាប ជាពិសេស រវាង​វណ្ណៈ​កសិករ និង​អភិជន​ម្ចាស់ដី
  • ទីបី ការ​ខឹងសម្បារ​​របស់​ប្រជាជន​ទូទៅ​គ្រប់​វណ្ណៈ​ទាំងអស់​ចំពោះ​អំពើ​ពុករលួយ និង​អសមត្ថភាព​របស់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​គួមីនតាង​របស់​ចាង កាយចៀក

នៅ​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត ប្រជាជន​ចិន​ទាំងអស់​ត្រូវ​បាន​គេ​បែងចែក​ជា​វណ្ណៈ​កសិករ វណ្ណៈ​មធ្យម និង​វណ្ណៈ​អភិជន​ម្ចាស់ដី ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​តែងតែ​រៀបចំ​ឲ្យ​មាន​កិច្ចប្រជុំ​​ជា​ សាធារណៈ ដើម្បី​បើក​ឲ្យ​វណ្ណៈកសិករ​ធ្វើការ​រិះគន់​​ពួក​អភិជន ព្រមទាំង​ដាក់​សម្ពាធ​ឲ្យ​ពួកគេ​សារភាព​នូវ​ទោសកំហុស​ពី​អតីតកាល​ ឬ​បោះបង់​នូវ​ដីធ្លី ឬ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ផ្សេងទៀត ដើម្បី​យក​ទៅ​ដាក់​ជា​សម្បត្តិ​រួម។

នៅ​ក្នុង​ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ​១៩៤៩ ទៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៧ ដីធ្លី​​កសិកម្ម​ទាំងអស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ចិន​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ កុម្មុយនិស្ត​រៀបចំ​ដាក់​ជា​សម្បត្តិ​រួម ឬ​ដាក់​ឲ្យ​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​​គ្រប់គ្រង​របស់​សមូហភាព ដែល​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា ក្រុម​សាមគ្គី​​បង្កបង្កើនផល ហើយ​ផល​ដែល​ក្រុម​សាមគ្គី​ផលិតបាន​ត្រូវ​កាត់​ឲ្យ​រដ្ឋ​ពី ៥% ទៅ ១០%។ 

សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​តាម​ទីក្រុង​វិញ​ក៏​ត្រូវ​ដាក់ឲ្យ​ស្ថិត​ក្រោម​ ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ផងដែរ ដោយ​គ្រប់សហគ្រាស​ឯកជន​ទាំងអស់​ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​​កុម្មុយនិស្ត​យក​មក​ដាក់​ ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​រដ្ឋ ហើយ​រាល់​សកម្មភាព​រកស៊ី​ជា​លក្ខណៈ​ឯកជន​ទាំងអស់​ត្រូវ​ដាក់​ឲ្យ​នៅ​ ក្រៅច្បាប់។ អ្នក​ជំនួញណា​ដែល​សុខចិត្ត​សហការ​ជាមួយ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ ត្រូវ​បាន​រក្សា​ឲ្យ​នៅ​កាន់តំណែង​​នៅ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន តែ​ក្នុង​ឋានៈ​ជា​បុគ្គលិក​រដ្ឋ។ ចំណែក​ឯ​អ្នក​ជំនួញ​ដែល​​មិនព្រម​សហការជាមួយ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត ត្រូវ​​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការ​ដាក់ទោស ហើយ​ខ្លះ​ក៏​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​​​ចោល​ផ្ទះសម្បែង ចោល​ទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយ​រត់ភៀសខ្លួន​ចេញទៅ​តៃវ៉ាន់ ឬ​ហុងកុង។

និយាយ​ពី​ទំនាក់ទំនង​ក្រៅប្រទេស​វិញ សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​នឹង​សហភាព​សូវៀត ដែល​ជា​ប្រទេស​កុម្មុយនិស្ត​ដូចគ្នា។ នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​១៩៥០ ម៉ៅសេទុង ដែល​ជា​លេខាបក្ស និង​ជូ អេនឡាយ ដែល​ជា​នាយករដ្ឋមន្រ្តី បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅកាន់​ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ ដើម្បី​ចរចា​ចុះ​​សន្ធិសញ្ញា​មិត្តភាព​ជាមួយ​សហភាព​សូវៀត។ តាមរយៈ​សន្ធិសញ្ញា​មិត្តភាព​នេះ សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន​ទទួលបាន​នូវ​ជំនួយ​ជាច្រើន​ពី​សំណាក់​សហភាព​ សូវៀត។ យុវជន​ចិន​ប្រមាណ​ជា ២ម៉ឺននាក់​បាន​ទទួល​អាហារូបករណ៍​ ដើម្បី​ទៅរៀន​នៅ​សហភាព​សូវៀត ចំណែក​សាស្រ្តាចារ្យ និង​វិស្វករ​សូវៀត​ប្រមាណ​ជា ១ម៉ឺននាក់ ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ឲ្យ​មក​បង្រៀន​ និង​ផ្តល់​ប្រឹក្សា​ដល់​អ្នក​ជំនាញ​ចិន ក្នុងការ​សាងសង់​ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ទំនប់ និង​រោងចក្រ។

សម្រាប់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ការឡើងកាន់​អំណាច​របស់​ពួក​កុម្មុយនិស្ត​នៅ​ចិន គឺ​ជា​បរាជ័យ​ដ៏ធំមួយ​នៃ​នយោបាយ​ការបរទេស​អាមេរិក នៅ​ក្នុង​សម័យកាល​នោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបី​ជា​យ៉ាងនេះ​ក៏ដោយ រដ្ឋការ​របស់​លោក​ Harry Truman បាន​ទាញ​នូវ​ក្តីសន្និដ្ឋាន​មួយ​ថា រដ្ឋាភិបាល​សាធារណរដ្ឋ​ចិន ដឹកនាំ​ដោយ ចាង កាយចៀក ​បាន​បាត់បង់​ការ​គាំទ្រ​ទាំងស្រុង​ពី​សំណាក់​ប្រជាជន​ចិន ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាល​នេះ​មិនសក្តិសម​នឹង​ទទួល​ជំនួយ​ពី​អាមេរិក​តទៅទៀត​ទេ។

នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥០ កងទ័ព​​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​រៀបចំ​ប្រុងប្រៀបខ្លួន ដើម្បី​វាយលុក​លើ​តៃវ៉ាន់ ក្នុងគោលដៅ​កម្ទេច​រដ្ឋាភិបាល​របស់​ចាង កាយចៀក ឈានទៅ​​បញ្ចប់​សង្រ្គាម​ស៊ីវិល​ឲ្យ​បាន​ជា​ស្ថាពរ។ នៅ​ពេលនោះ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុងវ៉ាស៊ីងតោន​បាន​កំណត់​ថា អាមេរិក​នឹង​លែង​លូកដៃ​ចូល​ក្នុង​សង្រ្គាម​ស៊ីវិល​នេះតទៅទៀត​ ដោយ​ចង់​ទុក​ឲ្យ​​តៃវ៉ាន់​ប្រឈមមុខ​ជាមួយ​ចិន​កុម្មុយនិស្ត​តែ​ម្នាក់​ឯង។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីៗ​ត្រូវ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទាំងអស់ នៅ​ពេល​ដែល​សង្រ្គាម​កូរ៉េ​ផ្ទុះឡើង នៅ​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៥០។

នៅ​ក្នុង​រយៈពេល៣ឆ្នាំ (១៩៥០-១៩៥៣) កងទ័ព​អាមេរិក និង​កងទ័ព​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​ ត្រូវ​ប្រឈមមុខ​ដាក់​គ្នា​ដោយ​ផ្ទាល់ នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម​កូរ៉េ ដោយ​អាមេរិក​​គាំទ្រ​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង ហើយ​ចិន​គាំទ្រ​កូរ៉េ​ខាងជើង។ នៅ​ពេលនោះ បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​​​​គិត​ថា អាមេរិក​ចង់​យក​សង្រ្គាម​កូរ៉េ​មក​ធ្វើ​ជា​លេស ដើម្បី​ចូល​ឈ្លានពាន​ចិន ក្នុងគោលដៅ​ផ្តួលរំលំ​របប​កុម្មុយនិស្ត ហើយ​នាំ​ចាង កាយចៀក មក​កាន់​អំណាច​វិញ។ ចំណែក​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​វិញ​​គិត​ថា សង្រ្គាម​កូរ៉េ​ផ្ទុះឡើង គឺ​ដោយសារ​តែ​ចិន​ជា​អ្នក​ដុតបញ្ឆេះឡើង ក្នុងគោលដៅ​​ពង្រីក​ឥទ្ធិពល​កុម្មុយនិស្ត នៅ​ក្នុង​តំបន់។ ដូច្នេះ សម្រាប់​អាមេរិក ចិន​កុម្មុយនិស្ត​គឺ​ជា​គ្រោះថ្នាក់​ដ៏ចម្បងមួយ​ចំពោះ​ចលនា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ នៃ​ប្លុក​សេរី។ ហេតុដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា នៅ​ពេល​ដែល​សង្រ្គាម​កូរ៉េ​ចាប់ផ្តើម​ផ្ទុះឡើង លោក​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក Harry Truman បាន​បញ្ជូន​កងទ័ព​ជើងទឹក​អាមេរិក​ប្រចាំ​តំបន់​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ឲ្យ​ទៅ​ឈរជើង​នៅ ​ច្រក​សមុទ្រ​ដែល​នៅ​ចន្លោះ​​តៃវ៉ាន់ និង​ចិនដីគោក ដោយ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទាំងស្រុង​នូវ​នយោបាយ​ដែល​បាន​ដាក់ចេញ​ពីពេលមុន​ដែល​ថា​នឹង ​មិន​​លូកដៃ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍ នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម រវាង​​ចិន​កុម្មុយនិស្ត និង​ចិនតៃវ៉ាន់។

សង្រ្គាម​កូរ៉េ​ គឺ​ជា​ចំណុច​របត់​ដ៏សំខាន់​មួយ ដែល​កំណត់​អនាគត​នៃ​​ទំនាក់ទំនង​ចិន-អាមេរិក នៅ​ក្នុងរយៈពេល​រាប់ទសវត្សរ៍​ក្រោយៗ​មក​ទៀត។ នៅ​ក្នុងរយៈពេល​ជិត ៣០ឆ្នាំ​ ក្រោយ​សង្រ្គាម​កូរ៉េ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​បដិសេធ​មិន​ទទួលស្គាល់​រដ្ឋាភិបាល​​​នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ ប្រជាមានិតចិន ព្រមទាំង​បាន​ហាមឃាត់​ពលរដ្ឋ​អាមេរិក​មិន​ឲ្យ​ធ្វើដំណើរ​ឬ​ធ្វើការ​រកស៊ី​ អ្វី​ទាំងអស់​ជាមួយ​ចិនដីគោក។ សម្រាប់​អាមេរិក រដ្ឋាភិបាល​ស្របច្បាប់​របស់​ចិន​មានតែមួយគត់ គឺ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​ចាង កាយចៀក នៅតៃវ៉ាន់ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រគល់​សិទ្ធិ​ឲ្យ​កាន់កាប់​អាសនៈ​ជា​តំណាង​ប្រទេស​ចិន​នៅ ​ក្នុង​ក្រុមប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​អ.ស.ប។ មេដឹកនាំ​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​វិញ​បាន​កំណត់​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ដែល​កាល​ពី​ក្នុង​អំឡុង​សង្រ្គាម​លោកលើកទី២ ធ្លាប់​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​នឹងគ្នា ក្នុងការ​ប្រយុទ្ធតទល់​នឹង​ជប៉ុន តែ​ឥឡូវនេះ​ គឺ​អាមេរិក​ដែល​ជា​សត្រូវ​ដ៏ធំបំផុត​របស់​ចិន៕