Labels

Albert Einstein Alexandre le Grand ISIS La Terreur Pearl Harbor Renaissance កំណែទម្រង់ប៉េរេស្ត្រយកា កំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន កម្ពុជា កម្ពុជាក្រោម កម្លាំងទំនាញសកល ការចាប់ផ្ដើម ការប្រជែងផ្នែកអវកាស ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់អំណាច កាលីលេ កូសាំងស៊ីន ក្រិក ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម ក្រុមភេរវជនអន្តរជាតិ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ គ្រីស្តូហ្វកូឡុំ គ្រឹស្តសាសនា ចក្រភពម៉ុងហ្គោល ចក្រភពរ៉ូម ចក្រភពអារ៉ាប់ ចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធកុម្មុយនិស្ត ចិន ច្បាប់នៃចលនា ឆេកូស្លូវ៉ាគី ជប៉ុន ជ័យជម្នះរបស់ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្ត ជិនហ្គីស ខាន់ ដែនដីអាណានិគម តេងស៊ាវពីង តេងស៊ាវភីង ទ្រឹស្តីតារាសាស្រ្ត ទ្រឹស្តីសាសនា បក្សកុម្មុយនិស្តចិន បដិវត្តន៍ បដិវត្តន៍កសិកម្ម បដិវត្តន៍រាជានិយម បដិវត្តន៍វប្បធម៌ បដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ បារាំង បិតាកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន ប៊ិនឡាដិន បុរេប្រវត្តិ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្លុកកុម្មុយនិស្ត ផលវិបាក ភេរវកម្ម១១កញ្ញា មជ្ឈិមបូព៌ា មហាអំណាចអាណានិគមអាស៊ី មហាអំណាចអឺរ៉ុប មូលហេតុ ម៉ៅសេទុង យុគខ្មៅងងឹត យុគនៃពន្លឺ រដ្ឋធម្មនុញ្ រុស្សី លេនីន វាំងននដែក វិទ្យាសាស្រ្ត វិបត្តិប៊ែរឡាំង វិបត្តិព្រែកជីកស៊ុយអេ វិបត្តិមីស៊ីលគុយបា វៀតណាមខាងត្បូង សង្គ្រាមលោកលើកទី១ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្រ្គាមកូរ៉េ សង្រ្គាមឈូងសមុទ្រពែក្ស សង្រ្គាមត្រជាក់ សង្រ្គាមវៀតណាម សង្រ្គាមស៊ីវិល សង្រ្គាមអាហ្វហ្កានីស្ថាន សង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន សព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរ សហភាពសូវៀត សហរដ្ឋអាមេរិក សាសនាអ៊ីស្លាម ស្ថានភាពពិភពលោក ហ៊ីត្លែរ ហ្គ័របាឆូវ អង់គ្លេស អធិរាជណាប៉ូឡេអុង អរិយធម៌ដ៏ចំណាស់បំផុតរបស់មនុស្សជាតិ អរិយធម៌មេឌីទែរ៉ាណេ អរិយធម៌អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាញ់ស្តាញ់ អាណាចក្រខ្មែរ អាណានិគម អាណាព្យាបាលបារាំង អាប្រាហាំលីនកុន អាមេរិក អារ៉ាប់ អាល់កៃដា អាល់ប៊ែរ អាញ់ស្តាញ់ អាស៊ីប៉ាសីហ្វិក អ៊ីតាលី អ៊ីសាក់ញូតុន អ៊ីស្រាអែល អឺរ៉ុបខាងកើត អ៊ុយក្រែន ឧស្សាហកម្ម

សង្រ្គាមកូរ៉េ៖ អន្តរាគមន៍របស់កងទ័ពចិនដើម្បីជួយកូរ៉េខាងជើង

នៅ​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៥០ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​សហភាព​សូវៀត​ធ្វើ​ពហិការ​មិនចូល​ប្រជុំ ក្រុម​ប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​អ.ស.ប បានអនុម័ត​​សេចក្តីសម្រេច​ឲ្យ​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​យោធា​ជួយ​ ដល់​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង ដែល​កំពុង​ទទួល​រងនូវ​ការ​ឈ្លានពាន​ពី​សំណាក់​កូរ៉េ​ខាងជើង។ នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ចំនួន ១៤ ដែល​បាន​សម្រេច​ចូលរួម​ជាមួយ​អាមេរិក​ ដើម្បី​បញ្ជូន​ទ័ព​ទៅ​កាន់​ឧបទ្វីបកូរ៉េ គេ​ឃើញមាន​​ប្រទេស​លោកខាងលិច ​ដូចជា បារាំង អង់គ្លេស កាណាដា និង​អូស្រ្តាលី ជាដើម ហើយ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី មាន​​ប្រទេស​ពីរ គឺ​ហ្វីលីពីន និង​ថៃ។ និយាយ​ជារួម គឺ​សុទ្ធសឹង​ជា​ប្រទេស​ស្ថិត​ក្នុង​ប្លុក​សេរី ជាមួយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ គិតជា​សរុប កងកម្លាំង​របស់​អ.ស.ប ដែល​ចូលរួម​ក្នុង​ប្រតិបត្តិការ​នៅ​កូរ៉េ មាន​ចំនួន ៣០ម៉ឺននាក់​ ហើយ​ត្រូវ​ដាក់​ឲ្យ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​បញ្ជា​របស់​​​មេទ័ព​អាមេរិក គឺ​ឧត្តមសេនីយ៍ Douglas MacArthur ដែល​នៅពេល​នោះ​ជា​មេបញ្ជាការ​កងទ័ព​អាមេរិក​ប្រចាំ​ប្រទេស​ជប៉ុន។
 
នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​អ.ស.ប​កំពុងតែ​ប្រមែរប្រមូល​កម្លាំង​ទ័ព ឧត្តមសេនីយ៍ Douglas MacArthur ​បាន​បញ្ជូន​កងទ័ពអាមេរិក​ ៤កងពល ដែល​កំពុង​ប្រចាំការ​នៅ​​មូលដ្ឋាន​ទ័ព​​ក្នុង​ប្រទេស​ជប៉ុន ឲ្យ​ទៅ​ជួយ​កងទ័ព​​​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង ដើម្បី​ការពារ​ទីតាំង​ចុងក្រោយ គឺ​ទីក្រុង Pusan ដែល​កំពុង​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​ឡោមព័ទ្ធ​របស់​កងទ័ព​កូរ៉េ​ខាង​ជើង។ ថ្វីដ្បិត​តែ​មាន​ចំនួន​ទ័ព​តិច​ជាង អាមេរិក និង​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​បាន​ទទួល​ជោគជ័យ​ក្នុងការ​ការពារ​ក្រុង​ Pusan មិន​ឲ្យ​ធ្លាក់​ក្នុង​ដៃ​កូរ៉េ​ខាងជើង ក៏ប៉ុន្តែ ជោគជ័យ​នេះ​បាន​មក​ដោយ​ចំណាយ​អាយុ​ជីវិត​ទាហាន​យ៉ាង​ច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់។
 
ឧត្តមសេនីយ៍ Peng Dehuai (កណ្តាល) អគ្គបញ្ជាការ​នៃ​កងទ័ព​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ចិន​ក្នុង​សង្រ្គាម​កូរ៉េ

នៅថ្ងៃ​ទី១៥ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៥០ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​កងទ័ព​កូរ៉េខាងជើង​កំពុង​ជាប់ដៃ​ក្នុង​សមរភូមិ នៅ​ក្រុង​ Pusan ដែល​នៅ​ចុង​ខាង​ជើង​ឧបទ្វីប​កូរ៉េ ឧត្តមសេនីយ៍ MacArthur បាន​បញ្ជូន​ទាហាន​៤ម៉ឺននាក់ រួមជាមួយ​នឹង​ទាហាន​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​ជាង ៨ពាន់នាក់ ឲ្យ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​នាវា​ បើក​ការ​វាយលុក​ចូល​តាម​កំពង់ផែ​ក្រុង Incheon ដើម្បី​កាត់ផ្តាច់​ផ្លូវ​ដឹកជញ្ជូន​ភស្តុភា និង​ទ័ពជំនួយ​របស់​កូរ៉េ​ខាង​ជើង។ ជោគជ័យ​របស់​កងទ័ព​អាមេរិក នៅ Incheon បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​កងទ័ព​កូរ៉េ​ខាងជើង​ត្រូវ​ធ្លាក់​ចុះខ្សោយ​យ៉ាង​ខ្លាំង ហើយ​​បូក​រួម​ជាមួយ​នឹង​ការ​វាយបក​​យ៉ាង​គំហុក​ ពី​សំណាក់​អាមេរិក នៅ​ឯ​​សមរភូមិ​ក្រុង Pusan ​នោះ​ផង ​កងទ័ព​កូរ៉េ​ខាងជើង​ក៏​​​ត្រូវ​បែក​ខ្ចាត់ខ្ចាយ​ ដោយ​នាំគ្នា​ដកថយ​​​ឆ្លង​ខ្សែ​ស្រប​ទី​៣៨ ត្រឡប់​ចូល​​ទៅ​ក្នុង​ទឹកដី​កូរ៉េ​ខាងជើង​វិញ ។

នៅថ្ងៃ​ទី២៧ ខែ​កញ្ញា កងទ័ព​អាមេរិក និង​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង បាន​វាយដណ្តើម​កាន់កាប់​រដ្ឋធានី​សេអ៊ូល ហើយ​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​ក៏​ត្រូវ​បាន​រំដោះ​ពី​កូរ៉េ​ខាងជើង​មកវិញ​បាន​ ទាំងស្រុង។ ក៏ប៉ុន្តែ អាមេរិក​​មិន​ចង់​បញ្ឈប់​តែ​ត្រឹមនេះ​ទេ ដោយរដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក Harry Truman ​ចង់​ឆ្លៀត​ក្នុង​ពេល​ដែល​កងទ័ព​កូរ៉េ​ខាងជើង​កំពុង​ធ្លាក់​ចុះ​ទន់ខ្សោយ បើក​ការ​វាយលុក​ផ្តួលរំលំ​របបកុម្មុយនិស្ត​នៅ​ព្យុងយ៉ាង ហើយ​បង្រួបបង្រួម​ឧបទ្វីប​កូរ៉េ​មក​ជា​ប្រទេស​តែមួយឡើងវិញ ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង ដែល​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​អាមេរិក។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី១ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៥០ នៅ​ពេល​​ដែល​កងទ័ព​អាមេរិក និង​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​វាយលុក​ឆ្លង​ខ្សែស្រប​ទី៣៨ ចូល​ឈ្លានពាន​កូរ៉េ​ខាងជើង ស្តាលីន​បាន​ផ្ញើ​តេលេក្រាម​ទៅ​ម៉ៅសេទុង និង​ជូអេនឡាយ ស្នើសុំ​ឲ្យ​ចិន​បញ្ជូន​ទ័ព​ទៅ​ជួយ​កូរ៉េ​ខាងជើង ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេល​ជាមួយគ្នា ស្តាលីន​ក៏​បាន​បញ្ជាក់ផងដែរ​ថា កងទ័ព​សូវៀត​នឹង​មិន​ចូល​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ដោយ​ផ្ទាល់​នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម​នេះ ​ទេ។

ក្រោយ​ពី​បាន​ប្រជុំ​ជជែក​គ្នា​អស់រយៈពេល​ជាច្រើន​ថ្ងៃ មេដឹកនាំ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​ក៏​បាន​ឯកភាព​គ្នា​ថា ទឹកដី​កូរ៉េ​ខាងជើង​គឺ​ជា​តំបន់​ទ្រនាប់​ដ៏​សំខាន់​មួយ សម្រាប់​ការពារ​ប្រទេស​ចិន​ ពី​ការ​គំរាមកំហែង​របស់​អាមេរិក។ ប្រសិនបើ​​កូរ៉េ​ខាងជើង​ត្រូវ​អាមេរិក​វាយ​ដណ្តើម​កាន់កាប់​បាន​ កងទ័ព​អាមេរិក​នឹង​អាច​មាន​វត្តមាន​នៅ​ព្រំដែន​ចិន ហើយ​ក្នុង​ជំហាន​បន្ទាប់ គឺ​ទឹកដី​ចិន​ ដែល​អាច​នឹង​ត្រូវ​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការ​ឈ្លានពាន​ពី​សំណាក់​អាមេរិក។ ដូច្នេះ ចិន​ត្រូវតែ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​យោធា​នៅ​កូរ៉េ ដើម្បី​បញ្ចៀស​សេណារីយ៉ូ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​នេះ។ ចិន​ក៏​ចាប់ផ្តើម​ចល័ត​ទ័ព​ឲ្យ​ទៅកាន់​តំបន់​ព្រំដែន​ជាប់​នឹង​កូរ៉េ​ ខាងជើង។ 

នៅថ្ងៃ​ទី១៩ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៥០ កងទ័ព​អាមេរិក​បាន​វាយ​ចូល​កាន់កាប់​ក្រុង​ព្យុងយ៉ាង ហើយ​នៅថ្ងៃ​ដដែល​នោះ កងទ័ព​ចិន ដែល​ម៉ៅសេទុង​ហៅ​ថា​ជា​ "​កងទ័ព​ស្ម័គ្រចិត្ត ហើយ​មាន​ចំនួន​ប្រមាណ​ជា ១៣ម៉ឺននាក់ ក៏​បាន​ឆ្លង​ទន្លេយ៉ាលូ ដែល​ជា​ខ្សែទឹកបែងចែក​ព្រំដែន រវាង​ចិន និង​កូរ៉េ​ខាងជើង។ ៤ថ្ងៃ​ក្រោយ​មក (ថ្ងៃទី២៥ តុលា) កងទ័ព​ចិន​ក៏​បាន​ចាប់ផ្តើម​បើក​ការ​វាយប្រហារ​ទៅលើ​កងទ័ព​កូរ៉េ​ខាងត្បូង និង​កងកម្លាំងអាមេរិក ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ព្រំដែន​ចិន-កូរ៉េ។
 
ផែនទី​បង្ហាញ​ពី​ការវិវឌ្ឍ​នៃ​សង្រ្គាម​កូរ៉េ ពី​ឆ្នាំ​១៩៥០ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៥៣
នៅ​ក្នុងរយៈពេល ២ខែបន្ទាប់​មក​ទៀត កងទ័ព​អាមេរិក ដែល​មិន​សូវ​ស្គាល់​កងទ័ព​ចិន ហើយ​ព្រមទាំង​មើល​ស្រាល​ចិន​ផងនោះ ត្រូវ​ទទួលបរាជ័យ​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​ស្ទើរតែ​គ្រប់​សមរភូមិ ហើយ​បូករួម​ជាមួយ​នឹងការ​ចូល​មក​ដល់​នៃ​រដូវ​រងារ ដែល​​សីតុណ្ហភាព​ចុះ​​ត្រជាក់​ក្រោម​សូន្យ​អង្សា​ផងនោះ ទាហាន​អាមេរិក ដែល​មិន​បាន​ត្រៀមខ្លួន​សម្រាប់​សមរភូមិ​ក្នុង​រដូវ​ត្រជាក់ ក៏ចាប់ផ្តើម​ធ្លាក់​ចុះខ្សោយ ហើយ​ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​វាយដក​ថយ ឆ្ពោះទៅកាន់​ខ្សែស្រប​ទី​៣៨​វិញ។

គិត​ត្រឹមថ្ងៃ​ទី៥​ធ្នូ ក្រុង​ព្យុងយ៉ាង​ត្រូវ​បាន​ចិន​វាយ​ដណ្តើម​កាន់កាប់ ហើយ​នៅ​ពាក់​កណ្តាល​ខែ​ធ្នូ កងទ័ព​អាមេរិក​ និង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ក៏​បាន​ថយ​ចេញ​ពី​កូរ៉េ​ខាងជើង​​ឆ្លងខ្សែស្រប​ទី​៣៨​ ត្រឡប់ចូល​ទៅក្នុង​ទឹកដី​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូងវិញ។

នៅ​ឯ​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក ក្រុមប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​អ..ប បាន​បើក​កិច្ចប្រជុំ ដោយ​មាន​វត្តមាន​គណៈប្រតិភូ​ពិសេស​របស់​ចិន​ ដើម្បី​ព្យាយាម​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​បញ្ចប់​សង្រ្គាម​កូរ៉េ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ពេលនោះ ដល់វេន​ចិន​ម្តង ដែល​មិន​ចង់​បញ្ចប់​សង្រ្គាម​​នៅ​ត្រឹម​ខ្សែស្រប​ទី៣៨។ ចិន​ដែល​យល់​ថា​ខ្លួន​កំពុងមាន​ប្រៀប​លើ​កងទ័ព​អាមេរិក ក៏​ចាប់ផ្តើម​មាន​គំនិត​ចង់​បន្ត​វាយលុក​ចូល​ឈ្លានពាន​ទៅលើ​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង ដើម្បី​បង្រួបបង្រួម​កូរ៉េ ដាក់​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុយនិស្ត។ ចិន​បាន​បដិសេធ​មិន​ទទួល​យក​បទឈប់បាញ់​ដែល​ស្នើឡើង ដោយ​អ.. ហើយ​ក៏​បាន​បើក​ការ​វាយលុក​ឆ្លង​ខ្សែស្រប​ទី៣៨ រហូត​វាយ​យក​បាន​ក្រុង​សេអ៊ូល​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែ​មករា ឆ្នាំ​១៩៥១។
 
ប្រឈមមុខ​នឹង​បរាជ័យ​នេះ មេដឹកនាំ​អាមេរិក​ក៏​បាន​ចាប់ផ្តើម​​គិតគូរ​ពិចារណា​ចង់​​បើក​ធ្វើ​សង្រ្គាម ​​ទៅលើ​ចិន​ដោយ​ពេញទំហឹង​ ពោលគឺ ធ្វើការ​វាយប្រហារ​ទៅលើ​ទឹកដី​ចិន​ដោយ​ផ្ទាល់ ដោយ​មិនមែន​កម្រិត​សមរភូមិនៅ​ត្រឹម​តែ​ក្នុង​ឧបទ្វីប​កូរ៉េ ដូច​ដែល​គេ​ធ្វើ​នាពេល​កន្លងមក។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្រប់គ្នា​សុទ្ធតែ​ដឹង​ថា ចិន​គឺ​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​សហភាព​សូវៀត។ ប្រសិនបើ​អាមេរិក​ប្រកាស​សង្រ្គាម​លើ​ចិន សហភាព​សូវៀត​ប្រហែល​ជា​នឹង​ចូល​មក​ជួយ ហើយ​ដល់​​​ពេលនោះ​ ​សង្រ្គាម​កូរ៉េ ដែល​ពីដំបូង​គ្រាន់តែ​ជា​សង្រ្គាម​ស៊ីវិល​មួយ​នោះ អាច​នឹង​រុញច្រាន​ពិភពលោក​ឲ្យធ្លាក់​ទៅក្នុង​​មាត់ជ្រោះ​នៃ​សង្រ្គាម​លោក​ ជាលើកទី៣៕