សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន ឆ្នាំ១៩៤៦-១៩៥៤
ការប្រកាសឯករាជ្យរបស់ឥណ្ឌាពីអាណានិគមអង់គ្លេស
នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជាគំរូនៃការរំសាយអាណានិគមដោយ
សន្តិវិធី តាមរយៈការចរចា។ ក៏ប៉ុន្តែ ការរំសាយអាណានិគមនេះមិនមែនសុទ្ធតែធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធី
នៅគ្រប់កន្លែងទាំងអស់ ដូចជាករណីឥណ្ឌានោះទេ ហើយសង្រ្គាមដំបូងបំផុតនៅក្នុងចលនារំសាយអាណានិគម
ក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ គឺសង្រ្គាមនៅឥណ្ឌូចិន រវាងកងទ័ពបារាំង និងក្រុមឧទ្ទាមវៀតមិញ
ដឹកនាំដោយហូ ជីមិញ។
តំបន់ឥណ្ឌូចិន
ដែលរួមមាន កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងដែនដីកូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម)
ត្រូវស្ថិតក្រោមអាណានិគមបារាំង តាំងពីសតវត្សរ៍ទី១៩។ ក៏ប៉ុន្តែ
នៅក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ (១៩៣៩-១៩៤៥) បារាំង
ដែលចាញ់សង្រ្គាមទល់នឹងអាល្លឺម៉ង់ ក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តបើកឲ្យជប៉ុន
ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ហ៊ីត្លែរ ចូលមកតាំងមូលដ្ឋានទ័ព
នៅក្នុងដែនដីឥណ្ឌូចិន ជាពិសេស នៅវៀតណាមខាងជើង។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៤៥ ទាហានជប៉ុនបានវាតទីពង្រីកទីតាំងរបស់ខ្លួន
នៅស្ទើរតែពាសពេញតំបន់ឥណ្ឌូចិនទាំងមូល គឺទាំងនៅវៀតណាម កម្ពុជា និងឡាវ។
នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ ចលនាជាតិនិយមមួយបានរីកដុះដាលឡើងនៅវៀតណាម គឺ “បក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីឯករាជ្យវៀតណាម” ដែលគេច្រើនហៅកាត់ជាទូទៅថា “វៀតមិញ” ក្រោមការដឹកនាំរបស់មេចលនាកុម្មុយនិស្ត
ហូ ជីមិញ។
នៅថ្ងៃទី២ ខែកញ្ញា
ឆ្នាំ១៩៤៥ ជប៉ុនបានប្រកាសចុះចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២។ នៅថ្ងៃដដែលនោះ ហូ
ជីមិញ ក៏បានឆ្លៀតឱកាសប្រកាសជាឯកតោភាគីបង្កើតឡើងនូវរដ្ឋវៀតណាមឯករាជ្យ ដោយដាក់ឈ្មោះថា
“សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម”។ ក៏ប៉ុន្តែ បារាំង
ដែលទើបតែនឹងទទួលជ័យជម្នះក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ មិនសុខចិត្តទុកបណ្តោយឲ្យវៀតណាមប្រកាសឯករាជ្យជាឯកតោភាគីទេ។
បារាំងក៏បានបញ្ជូនទាហានឲ្យចូលមកកាន់កាប់ដែនដីអាណានិគមនៅ ឥណ្ឌូចិនឡើងវិញ។
ក៏ប៉ុន្តែ បារាំងកាន់កាប់បានតែប្រទេសឡាវ កម្ពុជា ដែនដីកូសាំងស៊ីន
និងប៉ែកកណ្តាលប្រទេសវៀតណាមតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯនៅតំបន់តុងកឹង
(ប៉ែកខាងជើងវៀតណាម) កងទ័ពបារាំងត្រូវប្រឈមមុខនឹងកងកម្លាំងរបស់ពួកវៀតមិញ។
ក្រោយពីចរចាអស់រយៈពេលជាច្រើនខែតែមិនមានដំណោះស្រាយ
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៦ សង្រ្គាមរវាងកងទ័ពបារាំង
និងពួកវៀតមិញក៏បានផ្ទុះឡើង។ សង្រ្គាមដែលនឹងត្រូវអូសបន្លាយពេលរហូតដល់ទៅជិត
១០ឆ្នាំ ហើយដែលគេឲ្យឈ្មោះថា "សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន"។
នៅក្នុងដំណាក់កាលដំបូង
កងកម្លាំងរបស់ពួកវៀតមិញ ដែលមានកម្លាំងខ្សោយជាង មិនបានចេញមុខច្បាំងដោយចំហទល់នឹងទាហានបារាំងនោះទេ
ក៏ប៉ុន្តែ បានប្រើវិធីវាយឆ្មក់តាមយុទ្ធសាស្រ្តទ័ពព្រៃ។ ក៏ប៉ុន្តែ មិនយូរប៉ុន្មានពួកឧទ្ទាមទ័ពព្រៃនេះក៏បានពង្រីកការកាន់កាប់
តំបន់មួយផ្នែកធំ នៅវៀត
ណាមខាងជើង
និងតំបន់មួយចំនួនផ្សេងទៀត នៅវៀតណាមប៉ែកកណ្តាល និងកូសាំងស៊ីន។
 |
| ទាហានបារាំងសួរចម្លើយជនសង្ស័យពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមវៀតមិញ |
នៅឆ្នាំ១៩៤៩
សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិនបានស្គាល់នូវរបត់ដ៏សំខាន់មួយ។ បក្សកុម្មុយនិស្តចិនដឹកនាំដោយម៉ៅសេទុង
បានវាយកាន់កាប់ចិនដីគោក ហើយបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកចាង កាយចៀក
ឲ្យនិរទេសទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់។ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនក៏បានក្លាយទៅជាខ្នងបង្អែកយ៉ាងធំមួយ
ដែលបានផ្តល់ទាំងលុយកាក់ និងគ្រឿងសព្វាវុធទៅឲ្យក្រុម ឧទ្ទាមវៀតមិញ ដើម្បីច្បាំងទល់នឹង
កងទ័ព បារាំង។
សហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ដែលតាមពិតជាប្រទេសមានគោលនយោបាយប្រឆាំងនឹងអាណានិគម
ក៏ប៉ុន្តែ បែរជាចូលមកជួយបារាំង ដើម្បីបង្រ្កាបពួកវៀតមិញ ដែលជាចលនាឧទ្ទាមទាមទារឯករាជ្យ។
នេះក៏ដោយសារតែអាមេរិកបារម្ភខ្លាចតំបន់ឥណ្ឌូចិនត្រូវធ្លាក់ក្រោម ការគ្រប់គ្រងរបស់ប្លុកកុម្មុយនិស្ត
ហើយអាចគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសផ្សេងៗទៀត នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ចាប់ពីពេលនោះមក
សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន ដែលកាលពីដំបូងជាសង្រ្គាមទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគម ក៏ត្រូវបានប្រទេសមហាអំណាចទាញទម្លាក់បន្តិចម្តងៗឲ្យធ្លាក់ចូលទៅ
ក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ ហើយតំបន់ឥណ្ឌូចិនក៏បានក្លាយទៅជាចំណុចក្តៅមួយ
នៃការប្រជែងគ្នា រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្លុកកុម្មុយនិស្ត។
ដើម្បីស្វែងរកកម្លាំងនយោបាយទប់ទល់នឹងពួកវៀតមិញ
បារាំងបានសម្រេចបង្កើតរដ្ឋវៀតណាមមួយនៅប៉ែកខាងត្បូង នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់អធិរាជបាវដាយ។
កងទ័ពជាតិវៀតណាមខាងត្បូងក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរ ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែងរបស់បារាំង
និងដោយមានជំនួយយោធាយ៉ាងច្រើនពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក៏ប៉ុន្តែ
បើទោះបីជាមានជំនួយយោធាពីសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ កងទ័ពបារាំង និងកងទ័ពវៀតណាមខាងត្បូង
នៅតែពិបាកនឹងយកជ័យជម្នះលើពួកវៀតមិញ ដោយសារចលនាឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តនេះទទួលបាននូវការគាំទ្រពីសំណាក់
ប្រជាជនវៀតណាមជាទូទៅ ដែលទាមទារចង់បានឯករាជ្យពេញលេញពីនឹមអាណានិគមបារាំង។
នៅក្នុងប្រទេសបារាំងវិញ
ចលនាប្រឆាំងនឹងសង្រ្គាមនៅឥណ្ឌូចិនបានរីកដុះដាលកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ដោយអ្នកនយោបាយ
និងសាធារណមតិបារាំងជាច្រើនយល់ថា អាណានិគមនៅតំបន់ឥណ្ឌូចិននេះមិនមានតម្លៃអ្វីធំដុំ
ដែលបារាំងត្រូវចំណាយលុយ និងអាយុជីវិតទាហានយកទៅធ្វើសង្រ្គាមនេះទេ។
រដ្ឋាភិបាលបារាំង ដែលមើលឃើញថា តាមផ្លូវយោធាក៏ពិបាកនឹងយកជ័យជម្នះលើពួកវៀតមិញ
ហើយចលនាប្រឆាំងក្នុងស្រុកក៏មានកាន់តែច្រើន ក៏ចាប់ផ្តើមសំឡឹងមើលទៅរកដំណោះស្រាយតាមផ្លូវចរចា។
ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងពេលដែលការចរចាបានបើកធ្វើនៅក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ការវាយប្រយុទ្ធគ្នាក៏នៅតែបន្តធ្វើ
ដោយភាគីម្ខាងៗព្យាយាមវាយដណ្តើមយកទីតាំងសំខាន់ៗ ដើម្បីយកប្រៀបលើតុចរចា។
 |
|
សន្និសីទក្រុងហ្សឺណែវ
ស្តីពីឥណ្ឌូចិន ថ្ងៃទី២១ កក្កដា ១៩៥៤
|
នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៥៤
ទាហានបារាំងជាង១ម៉ឺននាក់ ត្រូវបានកងកម្លាំងវៀតមិញប្រមាណជា
៨ម៉ឺននាក់វាយឡោមព័ទ្ធ នៅឌៀនបៀនភូ ដែលជាទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ
ស្ថិតនៅក្បែរព្រំដែន រវាងវៀតណាម និងឡាវ។
ក្រោយពីបានវាយប្រយុទ្ធគ្នាអស់រយៈពេលជិត ២ខែ កងទ័ពបារាំងក៏ត្រូវទទួលបរាជ័យ។
ដៀនបៀនភូត្រូវធ្លាក់ក្នុងដៃវៀតមិញ។ ទាហានបារាំងជាង២ពាន់នាក់ត្រូវស្លាប់
ជាង៥ពាន់នាក់ត្រូវរងរបួស ហើយជាច្រើនពាន់នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវចាប់ជាឈ្លើយសឹក។
បរាជ័យនៅឌៀនបៀនភូបានធ្វើឲ្យកក្រើករញ្ជួយទាំងនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេស
បារាំង និងនៅលើពិភពលោកទាំងមូល ហើយរដ្ឋាភិបាលបារាំងក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព
ជាមួយពួកវៀតមិញ នៅក្នុងសន្និសីទក្រុងហ្សឺណែវ នៅថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៤។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងហ្សឺណែវនេះ បារាំងបានសុខចិត្តប្រគល់ឯករាជ្យពេញលេញដល់ប្រទេសវៀតណាម។
ឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា និងឡាវ ក៏ត្រូវបានបារាំងទទួលស្គាល់យ៉ាងពេញលេញផងដែរ។
សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិនត្រូវបញ្ចប់។
តំបន់ឥណ្ឌូចិនទាំងមូលត្រូវរួចផុតពីនឹមអាណានិគមបារាំង។ ក៏ប៉ុន្តែ សង្រ្គាមត្រជាក់នៅតែបន្តឆាបឆេះនៅក្នុងតំបន់នេះ។
នៅក្នុងសន្និសីទក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានគេបន្តទុកឲ្យនៅបែកគ្នាជាពីរ
គឺវៀតណាមខាងជើង និងវៀតណាមខាងត្បូង ដោយកំណត់គ្នាថា វៀតណាមទាំងពីរនេះនឹងត្រូវបង្រួបបង្រួមគ្នាមកវិញ
នៅក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលគេគ្រោងធ្វើ នៅឆ្នាំ១៩៥៦។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមខាងត្បូង
ដែលមានការគាំទ្រពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក បានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងហ្សឺណែវ
ដោយលើកហេតុផលថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះតែរវាងបារាំង និងពួកវៀតមិញតែប៉ុណ្ណោះ
ដោយគ្មានការចូលរួមពីវៀតណាមខាងត្បូងនោះទេ។
ទីបំផុត
ការបោះឆ្នោតជាតិមិនអាចធ្វើទៅបានតាមការគ្រោងទុក ប្រទេសវៀតណាមក៏នៅបន្តបែកជាពីរ
គឺវៀតណាមខាងជើងស្និទ្ធនឹងប្លុកកុម្មុយនិស្ត និងវៀតណាមខាងត្បូងស្និទ្ធនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក
ហើយមិនយូរប៉ុន្មានក្រោយមក តំបន់ឥណ្ឌូចិនក៏បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភ្នក់ភ្លើងសង្រ្គាមសាជាថ្មី៕
