Labels

Albert Einstein Alexandre le Grand ISIS La Terreur Pearl Harbor Renaissance កំណែទម្រង់ប៉េរេស្ត្រយកា កំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន កម្ពុជា កម្ពុជាក្រោម កម្លាំងទំនាញសកល ការចាប់ផ្ដើម ការប្រជែងផ្នែកអវកាស ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់អំណាច កាលីលេ កូសាំងស៊ីន ក្រិក ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម ក្រុមភេរវជនអន្តរជាតិ ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ គ្រីស្តូហ្វកូឡុំ គ្រឹស្តសាសនា ចក្រភពម៉ុងហ្គោល ចក្រភពរ៉ូម ចក្រភពអារ៉ាប់ ចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធកុម្មុយនិស្ត ចិន ច្បាប់នៃចលនា ឆេកូស្លូវ៉ាគី ជប៉ុន ជ័យជម្នះរបស់ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្ត ជិនហ្គីស ខាន់ ដែនដីអាណានិគម តេងស៊ាវពីង តេងស៊ាវភីង ទ្រឹស្តីតារាសាស្រ្ត ទ្រឹស្តីសាសនា បក្សកុម្មុយនិស្តចិន បដិវត្តន៍ បដិវត្តន៍កសិកម្ម បដិវត្តន៍រាជានិយម បដិវត្តន៍វប្បធម៌ បដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ បារាំង បិតាកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចចិន ប៊ិនឡាដិន បុរេប្រវត្តិ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្លុកកុម្មុយនិស្ត ផលវិបាក ភេរវកម្ម១១កញ្ញា មជ្ឈិមបូព៌ា មហាអំណាចអាណានិគមអាស៊ី មហាអំណាចអឺរ៉ុប មូលហេតុ ម៉ៅសេទុង យុគខ្មៅងងឹត យុគនៃពន្លឺ រដ្ឋធម្មនុញ្ រុស្សី លេនីន វាំងននដែក វិទ្យាសាស្រ្ត វិបត្តិប៊ែរឡាំង វិបត្តិព្រែកជីកស៊ុយអេ វិបត្តិមីស៊ីលគុយបា វៀតណាមខាងត្បូង សង្គ្រាមលោកលើកទី១ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្រ្គាមកូរ៉េ សង្រ្គាមឈូងសមុទ្រពែក្ស សង្រ្គាមត្រជាក់ សង្រ្គាមវៀតណាម សង្រ្គាមស៊ីវិល សង្រ្គាមអាហ្វហ្កានីស្ថាន សង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន សព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរ សហភាពសូវៀត សហរដ្ឋអាមេរិក សាសនាអ៊ីស្លាម ស្ថានភាពពិភពលោក ហ៊ីត្លែរ ហ្គ័របាឆូវ អង់គ្លេស អធិរាជណាប៉ូឡេអុង អរិយធម៌ដ៏ចំណាស់បំផុតរបស់មនុស្សជាតិ អរិយធម៌មេឌីទែរ៉ាណេ អរិយធម៌អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាញ់ស្តាញ់ អាណាចក្រខ្មែរ អាណានិគម អាណាព្យាបាលបារាំង អាប្រាហាំលីនកុន អាមេរិក អារ៉ាប់ អាល់កៃដា អាល់ប៊ែរ អាញ់ស្តាញ់ អាស៊ីប៉ាសីហ្វិក អ៊ីតាលី អ៊ីសាក់ញូតុន អ៊ីស្រាអែល អឺរ៉ុបខាងកើត អ៊ុយក្រែន ឧស្សាហកម្ម

សង្រ្គាមវៀតណាម៖ យុទ្ធសាស្រ្តទ័ពអាមេរិក ទល់នឹងតាក់ទិក ទ័ពព្រៃកុម្មុយនិស្ត

នៅពេលដែល​អាមេរិក​ចូល​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​យោធា​នៅ​វៀតណាម តើ​មាន​អ្នកណា​ដែល​អាច​រំពឹងទុក​ជាមុន​ថា មហាអំណាច​យោធា​ដែល​គ្មាន​គូប្រៀប​មួយ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ទទួល​បរាជ័យ​ទល់​​នឹង​ ក្រុមឧទ្ទាម​និង​ប្រទេស​តូចមួយ​ដូចជា​វៀតណាម​ខាងជើង​បែបនេះ? តាមការពិត បរាជ័យ​របស់​អាមេរិក​នៅ​វៀតណាម មិនមែន​មក​ពី​កងទ័ព​អាមេរិក​ខ្សោយ​ជាង​កងទ័ព​វៀតណាម​កុម្មុយនិស្ត​នោះទេ ប៉ុន្តែ បរាជ័យ​ដោយសារ​តែ​អាមេរិក​មិន​មាន​គោលដៅ​នយោបាយ​ច្បាស់លាស់ បូករួម​ជាមួយ​នឹង​យុទ្ធសាស្រ្ត​ទ័ព​មិន​សមស្រប​ ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្រ្គាម​ត្រូវ​អូសបន្លាយ​ពេលយូរ​នាំ​ឲ្យ​បាត់បង់​ ការគាំទ្រ​ពី​សំណាក់​សាធារណមតិ។

នៅពេល​ដែល​អាមេរិកបញ្ជូន​កងទ័ព​ទៅច្បាំង​នៅ​វៀតណាម នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦៥ គោលដៅ​ចម្បង គឺ​គ្រាន់តែ​ចង់​​​​រារាំង​កុំ​ឲ្យ​វៀតណាមកុម្មុយនិស្ត​លេបយក​​ប្រទេស​ វៀតណាម​ខាង​ត្បូង​​តែប៉ុណ្ណោះ ​មិនមែន​​ដើម្បី​ចូលឈ្លានពាន​កាន់កាប់​ប្រទេស​វៀតណាមខាងជើង​នោះទេ ដោយសារ​តែ​អាមេរិក​មិន​ចង់​ប្រឈមមុខ​ដោយ​ផ្ទាល់​ជាមួយ​នឹង​កងទ័ព​ចិន ដូចកាល​ពី​សម័យ​សង្រ្គាមកូរ៉េ។ 
 
យន្តហោះ​ទម្លាក់គ្រាប់បែក​ធុន B-52 ដែល​អាមេរិក​ប្រើ​ក្នុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម (PhotoTime Life Pictures/Us Air Force/Getty Images)
គេនៅចាំបាន​ថា នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម​កូរ៉េ គឺ​ដោយសារ​តែ​កងទ័ព​អាមេរិក​វាយលុក​ឆ្លង​ខ្សែស្រប​ទី៣៨ ចូល​កាន់កាប់​ទឹកដី​កូរ៉េ​ខាងជើង រហូត​ជិត​ទៅដល់​ព្រំដែន​ចិន ទើប​ម៉ៅសេទុង​បញ្ជូន​ទាហាន​ចិន​រាប់លាននាក់​ឲ្យ​ចូល​មក​ជួយ​កងទ័ព​កូរ៉េ​ ខាងជើង។ ស្ថានភាព​ភូមិសាស្រ្ត​នៅ​វៀតណាម ក៏​ស្រដៀង​គ្នា​នឹង​កូរ៉េ​ដែរ គឺ​វៀតណាម​ខាងជើង​កាន់កាប់​ដោយ​ពួក​កុម្មុយនិស្ត ហើយ​មាន​ព្រំដែន​ជាប់​នឹង​ប្រទេស​ចិន ហើយ​ឆ្លងកាត់​បទពិសោធន៍​នៅ​កូរ៉េ អាមេរិក​កំណត់​ក្នុង​ចិត្ត​យ៉ាងច្បាស់​ថា ចិន​ប្រាកដ​ជា​នឹង​មិន​ឈរឱបដៃ​មើល​ទុក​បណ្តោយ​ឲ្យ​កងទ័ព​អាមេរិក​ចូល​ទៅដល់​ ទ្វារ​របង​របស់​ខ្លួន​នោះទេ។ ហេតុដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​អាមេរិក​មាន​ការ​ញញើតញញើម​​មិនបញ្ជូន​ទ័ព​ជើងគោក​ ឲ្យ​ចូល​ឈ្លានពាន​កាន់កាប់​វៀតណាម​ខាង​ជើង ដោយ​ផ្តោត​តែ​ទៅលើ​ការ​ទម្លាក់គ្រាប់បែក​ពីលើ​អាកាស។ រីឯ​កងថ្មើរជើងវិញ​ធ្វើ​សកម្មភាព​សំខាន់​តែ​នៅ​ក្នុង​ទឹកដី​វៀតណាម​ខាង​ ត្បូង។

និយាយ​ជារួម នៅ​ក្នុង​អំឡុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម កងទ័ព​អាមេរិក​ដៅមុខព្រួញ​ចេញជាពីរ។ ទីមួយ គឺ​វាយប្រហារ​តាមផ្លូវ​អាកាស​ទៅលើ​ទឹកដី​វៀតណាម​ខាងជើង ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាងណា​​បង្ខំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុយនិស្ត​​បញ្ឈប់​ការ​គាំទ្រ ​ដល់​ក្រុម​ឧទ្ទាម​វៀតកុង។ ចំណែក​ឯ​មុខព្រួញ​ទីពីរ គឺ​​វាយប្រហារ​ទាំង​តាមផ្លូវអាកាស​និង​ផ្លូវគោកទៅលើ​ក្រុមឧទ្ទាម​វៀតកុង និង​កងទ័ពកុម្មុយនិស្ត​ដែល​​​វៀតណាម​ខាងជើង​បញ្ជូន​ឲ្យ​ចូល​មក​ធ្វើ​ សកម្មភាព​នៅ​ក្នុង​ទឹកដី​វៀតណាម​ខាង​ត្បូង។ រីឯ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ទ័ព​នៅ​ក្នុង​ទឹកដី​វៀតណាម​ខាង​ត្បូង​​នោះទៀត​សោត អាមេរិក​ក៏​មិន​ផ្តោត​អាទិភាព​ទៅលើ​ការ​វាយ​កាន់កាប់ទីតាំងរបស់​ក្រុមឧទ្ទាម ​នោះដែរ គឺ​​គិតតែ​ធ្វើយ៉ាងណា​​វាយប្រហារ​ឲ្យ​សត្រូវ​ទទួលរង​ការ​ខូចខាត​ជា​អតិបរមា ដោយ​អាមេរិក​រំពឹង​ថា ប្រឈមមុខ​នឹង​ការស្លាប់​និង​ការ​ខូចខាត​ដ៏ខ្លាំងក្លា​បែបនេះ ពួក​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​នឹង​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​សុំ​ចុះចាញ់​ បោះបង់ការប្រយុទ្ធ ហើយ​ដកថយ​ចេញ​ដោយខ្លួនឯង។ ក៏ប៉ុន្តែ ផ្ទុយ​ពី​ការ​រំពឹង​ទុក កងទ័ព​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​មិន​ព្រម​ចុះញ៉ម ហើយ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ទ័ព​របស់​អាមេរិក​ត្រូវ​ទទួល​បរាជ័យ​នៅ​ចំពោះមុខ​តាក់ទិក​ ទ័ពព្រៃ​របស់​ពួក​កុម្មុយនិស្ត។

យុទ្ធសាស្រ្ត​​ប្រើ​កម្លាំង​ទ័ព​បង្ក​ការខូចខាត​បង្ខំ​ឲ្យ​សត្រូវ​ចុះចាញ់ ដែល​​អាមេរិក​ប្រើ​​នៅវៀតណាម​ត្រូវ​ទទួល​បរាជ័យ ដោយ​មក​ពី​មូលហេតុធំៗ​ចំនួនពីរ។

ទីមួយ កងទ័ព​អាមេរិក​នៅពេលនោះ ត្រូវ​ប្រឈមមុខ​នឹង​គូសត្រូវ​ដែល​បដិសេធ​មិនចេញ​មុខច្បាំង។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួក​កុម្មុយនិស្តវៀតណាម​បាន​ប្រើ​តាក់ទិក​លបវាយឆ្មក់​ ហើយ​​រត់គេច​និង​លាក់​ខ្លួន​តាមរបៀប​ទ័ព​ព្រៃ ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​កងទ័ព​អាកាស​អាមេរិក​ពិបាក​នឹង​រក​គោលដៅ​វាយប្រហារ។ តាក់ទិក​ទ័ពព្រៃ​នេះ​កាន់តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ដោយសារ​តែ​កងទ័ព​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ទឹកដី​របស់​ពួកគេ ស្គាល់​ភូមិសាស្រ្ត​ច្បាស់លាស់ ហើយ​ជា​កងទ័ព​ដែល​មាន​បទពិសោធន៍​ក្នុងការ​ធ្វើ​សង្រ្គាម​ទល់​នឹង​កងទ័ព​ បរទេស តាំង​ពី​សម័យ​សង្រ្គាម​ឥណ្ឌូចិន​លើកទី១​ទល់​នឹង​កងទ័ព​បារាំង។ ម្យ៉ាងវិញ​ទៀត ពួក​កុម្មុយនិស្ត​បាន​យក​ទឹកដី​ប្រទេស​ជិតខាង គឺ​កម្ពុជា និង​ឡាវ មក​ធ្វើ​ជា​ទីជម្រក​លាក់ខ្លួន ឬ​ជា​ច្រក​ផ្លូវ​ដឹកជញ្ជូន​ភស្តុភា ដែល​បង្ក​បញ្ហា​ឈឺក្បាល​កាន់តែ​ខ្លាំង​ដល់​កងទ័ព​អាមេរិក។ ទល់​នឹង​តាក់ទិក​ទ័ព​ព្រៃ​នេះ​ ប្រតិបត្តិការ​វាយប្រហារ​តាម​ផ្លូវ​អាកាស​របស់​អាមេរិក នៅ​ក្នុង​អំឡុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម បាន​បង្ក​ការ​ខូចខាត​ដល់​ជនស៊ីវិល​ច្រើន​ជាង​ដល់​​កងទ័ព​វៀតណាម​ កុម្មុយនិស្ត ដែល​ជាហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​អាមេរិក​ត្រូវ​ទទួលរង​នូវការ​រិះគន់​ពី​សំណាក់​មតិ​ សាធារណៈ។

មូលហេតុ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ទៀត ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ទ័ព​អាមេរិក​ត្រូវ​ទទួល​បរាជ័យ​នៅ​វៀតណាម គឺ​ភាព​ប្តូរផ្តាច់​ស្លាប់​រស់​របស់​ពួក​កុម្មុយនិស្ត។ គេនៅចាំបានថា នៅ​ចុងឆ្នាំ​១៩៦៦ នៅ​ពេល​ដែល​​កងទ័ព​អាមេរិក​ចាប់ផ្តើម​ប្រឡូក​ចូល​ដោយ​ផ្ទាល់​ក្នុង​សង្រ្គាម ​វៀតណាម លោក​ផាម វ៉ាន់ដុង នាយករដ្ឋមន្រ្តី​វៀតណាម​ខាងជើង​បាន​ប្រាប់​សារព័ត៌មាន​អាមេរិក​ថា នៅទីបំផុត​អាមេរិក​ប្រាកដ​ជា​ត្រូវ​ទទួល​បរាជ័យ ពីព្រោះ​ប្រជាជន​វៀតណាម​​ដែល​សុខចិត្ត​ពលី​ជីវិត​ដើម្បី​ការពារ​ទឹកដី​ វៀតណាម​មាន​ចំនួនច្រើន​ជាង​អាមេរិក​​ ដែល​ជា​អ្នក​​ចូល​ទៅឈ្លានពាន​វៀតណាម។ នេះ​គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​បាន​កើតឡើង នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម។

តាមការពិត​ទៅ វៀតណាម​ឈ្នះ​អាមេរិក​មិនមែន​ព្រោះតែ​​ទាហាន​វៀតណាម​ខ្លាំង​ជាង​ទាហាន​ អាមេរិក​នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ព្រោះតែ​វៀតណាម​ស៊ូស្លាប់​ជាង​អាមេរិក។ ជាក់ស្តែង​ គេ​សង្កេតឃើញ​ថា នៅ​ពេញ​ក្នុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម​ទាំងមូល មាន​ទាហាន​អាមេរិក​ស្លាប់​តែ​ប្រមាណ​ជា ៦ម៉ឺននាក់​ប៉ុណ្ណោះ ចំណែក​ឯ​​ទាហាន​វៀតណាម​កុម្មុយនិស្តវិញ (ទាំង​កងទ័ព​វៀតណាម​ខាងជើង និង​ពួកឧទ្ទាម​វៀតកុង) ​ស្លាប់​រហូតដល់​ទៅ​ប្រមាណ​ជា ១លាននាក់ ពោលគឺ ច្រើន​ជាងទាហាន​អាមេរិក​រហូត​ដល់​ទៅ​ជិត​២០    ដង។

ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជា​ស្លាប់​ច្រើន​ប៉ុណ្ណា ក៏​វៀតណាម​កុម្មុយនិស្ត​នៅតែ​ទទួល​នូវការ​គាំទ្រ​ពី​សំណាក់​ប្រជាជន ពីព្រោះ​តែ​ពួកគេ​យល់ថា វាជាតម្លៃ​ដែល​ត្រូវ​បង់ ដើម្បី​ការពារ​ប្រទេស​ពី​ការឈ្លានពាន​របស់​បរទេស។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបាត់បង់ជីវិត​ទាហាន​អាមេរិក​ម្នាក់ៗ តែងតែ​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​រិះគន់​ពី​សំណាក់​​ប្រជាជន​អាមេរិក ដោយសារ​តែ​ពួកគេ​យល់ឃើញ​ថា វៀតណាម ដែល​ស្ថិត​នៅ​រាប់ម៉ឺន​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទឹកដី​អាមេរិក គ្មាន​តម្លៃ​អ្វី​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ចំណាយ​អាយុជីវិត​ទាហាន ដើម្បី​ការពារ​នោះទេ។

ជាការពិតថា បើ​តាម​ហេតុផល​ដែល​មេដឹកនាំ​អាមេរិក​បានលើកឡើង​នៅពេលនេះ អាមេរិកធ្វើ​សង្រ្គាម​នៅ​វៀតណាម​ គឺ​ដើម្បី​ការពារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី ដែល​ជា​គោលការណ៍​គ្រឹះ​ដ៏មាន​តម្លៃ​របស់​អាមេរិក ទល់​នឹង​ពួក​កុម្មុយនិស្ត។ ក៏ប៉ុន្តែ របបដឹកនាំ​វៀតណាម​ខាង​ត្បូង ដែល​អាមេរិក​ធ្វើ​សង្រ្គាម​ការពារនៅ​ពេលនោះ ក៏មិនមែន​ជា​របប​ប្រជាធិតេយ្យ​នោះដែរ តែតាមពិត​គឺ​ជា​របបផ្តាច់ការ​ ពុករលួយ ហើយ​​អសមត្ថភាព​ក្នុងការ​ចាត់ចែង​កិច្ចការ​របស់​ប្រទេស​ជាតិ​ថែមទៀត។

សរុបសេចក្តីមកវិញ គេ​គួរនិយាយ​ថា បរាជ័យ​របស់​អាមេរិក​នៅ​ក្នុង​សង្រ្គាម​វៀតណាម ​មិនមែន​ជា​បរាជ័យ​ទល់​នឹង​​​វៀតណាម​កុម្មុយនិស្ត​នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ អាមេរិក​ចាញ់​ខ្លួនឯង គឺ​ចាញ់​ដោយសារ​នយោបាយ​ខ្លួនឯង និង​​ជាពិសេស ចាញ់​សាធារណមតិ​ជាតិខ្លួនឯង៕