សង្រ្គាមវៀតណាម៖ អន្តរាគមន៍ និងការផុងខ្លួន របស់កងទ័ពអាមេរិក

ចាប់ពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៥៥ ជម្លោះប្រដាប់អាវុធបានចាប់កើតមានឡើង រវាងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមខាងត្បូង និងក្រុមឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តវៀតកុង (ក្រុមឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តដែលមានមូលដ្ឋាន និងធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងទឹកដីវៀតណាមខាងត្បូង ដោយមានការឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសំណាក់វៀតណាមខាងជើង)។ ក៏ប៉ុន្តែ ជម្លោះប្រដាប់អាវុធនេះនៅមានទ្រង់ទ្រាយតូចៗនៅឡើយ ហើយក៏មិនទាន់មានអន្តរាគមន៍យោធាដោយផ្ទាល់ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាមខាងជើងនៅឡើយដែរ។

នៅចុងឆ្នាំ១៩៦០ នយោបាយប្រើធម៌ក្តៅរបស់លោក ង៉ូ ឌិនហ្សៀម ដែលបានធ្វើការបង្រ្កាបដោយឥតប្រណីទៅលើចលនាប្រឆាំងទាំង កុម្មុយនិស្ត និងមិនមែនកុម្មុយនិស្ត បានជំរុញឲ្យក្រុមប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដែលមិនមែនជាកុម្មុយនិស្ត នាំគ្នាទៅចូលដៃជាមួយនឹងពួកវៀតកុង បង្កើតទៅជាកងកម្លាំងប្រឆាំងរួមមួយ ដែលគេដាក់ឈ្មោះថា “រណសិរ្សរំដោះជាតិ” (National Liberation Front/NLF)។ ចាប់ពីពេលនោះមក កងកម្លាំងឧទ្ទាមវៀតកុងក៏មានកម្លាំងកាន់តែកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ហើយចាប់ផ្តើមបើកប្រតិបត្តិការវាយបកទៅលើកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមខាង ត្បូងកាន់តែខ្លាំង។

លោក Lyndon Johnson ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ពេលទៅសួរសុខទុក្ខទាហានអាមេរិកនៅវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៦៦

ប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងពីសំណាក់ក្រុមឧទ្ទាមវៀតកុង អាមេរិកបានបង្កើនជំនួយយោធា និងវត្តមានកងទ័ពអាមេរិកនៅវៀតណាមខាងត្បូងរហូតដល់ទៅជិត១ម៉ឺននាក់ ក៏ប៉ុន្តែ លោក John Kennedy ដែលទើបនឹងជាប់ឆ្នោត ឡើងមកកាន់តំណែង ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជំនួសលោក Eisenhower នៅតែប្រកាន់ជំហរមិនចង់ឲ្យកងទ័ពអាមេរិកចូលប្រឡូកដោយផ្ទាល់ក្នុង សង្រ្គាមនៅវៀតណាមនោះទេ។

សម្រាប់លោក John Kennedy ការវាយបង្រ្កាបចលនាឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តនៅវៀតណាមខាងត្បូង វាគឺជាភារកិច្ចរបស់វៀតណាមខាងត្បូង ចំណែកឯអាមេរិកវិញគួរមានតួនាទីត្រឹមតែជួយពង្រឹងកម្លាំងទ័ពវៀតណាម ខាងត្បូងតែប៉ុណ្ណោះ តាមរយៈការផ្តល់លុយកាក់ គ្រឿងសព្វាវុធ និងការហ្វឹកហ្វឺន។ ក៏ប៉ុន្តែ ខុសពីការរំពឹងទុក ជំនួយអស់ទាំងនេះមិនបានធ្វើឲ្យកម្លាំងទ័ពវៀតណាមខាងត្បូងមានការ កើនឡើងនោះទេ ដោយសារតែអំពើពុករលួយ និងភាពកម្សោយក្នុងការដឹកនាំទាំងនៅក្នុងជួរកងទ័ព និងនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ង៉ូ ឌិន ហ្សៀម។ ដោយអស់សង្ឃឹមនឹងការដឹកនាំរបស់ ង៉ូ ឌិនហ្សៀម សហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈទីភ្នាក់ងារចារកិច្ច CIA ក៏បានជំរុញឲ្យមេដឹកនាំកងទ័ពវៀតណាមធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដើម្បីទម្លាក់លោក ង៉ូ ឌិនហ្សៀម ពីតំណែងនៅថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦៣។ លោកង៉ូ ឌិន ហ្សៀម និងប្អូនប្រុស ដែលជាមនុស្សដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត នៅក្នុងកងកម្លាំងសន្តិសុខវៀតណាមខាងត្បូង ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងបាញ់សម្លាប់ចោល មួយថ្ងៃក្រោយរដ្ឋប្រហារ។ ២០ថ្ងៃក្រោយមក គឺនៅថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦៣ លោក John Kennedy ក៏ត្រូវគេលបធ្វើឃាតដែរ នៅក្នុងពេលធ្វើដំណើរទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅដាឡាស់ (រដ្ឋតិចសាស់)។ លោក Lyndon Johnson ដែលជាអនុប្រធានាធិបតី បានឡើងមកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជំនួសលោក John Kennedy។

នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Lyndon Johnson នយោបាយរបស់អាមេរិកនៅវៀតណាមមិនមានអ្វីផ្លាស់ប្តូរពីលោក John Kennedy នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋការរបស់លោក Lyndon Johnson ត្រូវប្រឈមមុខនឹងផលវិបាកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបន្សល់ទុកពីរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកង៉ូ ឌិនហ្សៀម។

ខុសពីការរំពឹងទុករបស់អាមេរិក ការធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកង៉ូ ឌិនហ្សៀម មិនបានធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមខាងត្បូងមានភាពរឹងមាំ និងដឹកនាំប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពជាងពេលមុននោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ វាមានតែបង្កឲ្យមានអស្ថិរភាពនយោបាយ និងបង្កើតភាពអនាធិបតេយ្យខ្លាំងជាងមុនទៅទៀត។ គ្រាន់តែក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំ ក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោក ង៉ូ ឌិនហ្សៀម ពីតំណែង វៀតណាមខាងត្បូងបានឆ្លងកាត់រដ្ឋប្រហារថ្មីៗទៀតរហូតដល់ទៅ ៧លើក។

ឆ្លៀតក្នុងពេលដែលនយោបាយនៅវៀតណាមខាងត្បូងកំពុងស្ថិតក្នុងភាព អនាធិបតេយ្យ មេដឹកនាំកុម្មុយនិស្តនៅវៀតណាមខាងជើងបានសម្រេចដាក់ចេញនូវ យុទ្ធសាស្រ្តថ្មី គឺបង្កើនជំនួយដល់ក្រុមឧទ្ទាមវៀតកុង និងក្នុងពេលជាមួយគ្នា បញ្ជូនកងទ័ពវៀតណាមខាងជើងឲ្យជ្រៀតចូលទៅធ្វើសកម្មភាព នៅក្នុងទឹកដីវៀតណាមខាងត្បូង។

ការកើនឡើងនៃអន្តរាគមន៍យោធារបស់វៀតណាមខាងជើង និងអស្ថិរភាពនយោបាយនៅវៀតណាមខាងត្បូង បានជំរុញឲ្យអាមេរិកលូកដៃចូលកាន់តែជ្រៅឡើង ទៅក្នុងសង្រ្គាមវៀតណាម ហើយនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ១៩៦៤ នៅពេលដែលកងកម្លាំងឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តវៀតកុងវាយដណ្តើមកាន់កាប់ទឹកដី វៀតណាមខាងត្បូងបានដល់ទៅជិតពាក់កណ្តាល លោកប្រធានាធិបតី Lyndon Johnson ក៏បានសម្រេចឲ្យកងទ័ពអាមេរិកចូលប្រឡូកដោយផ្ទាល់ក្នុងសង្រ្គាម ប្រឆាំងនឹងវៀតណាមខាងជើង។

លោក John Kennedy ប្រធានាធិបតីអាមេរិក (ឆ្វេង) និងលោក Robert McNamara រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ក្នុងសម័យសង្គ្រាមវៀតណាម

នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៤ យន្តហោះចម្បាំងអាមេរិកបានបើកការវាយប្រហារទៅលើទ័ពជើងទឹករបស់វៀតណាម ខាងជើង ដោយនៅពេលនោះ រដ្ឋការរបស់លោក Lyndon Johnson បានចោទវៀតណាមខាងជើងថាបានបាញ់ប្រហារមកលើនាវាចម្បាំងរបស់អាមេរិក មុន នៅពេលដែលនាវាចម្បាំងនេះកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដែនសមុទ្រអន្តរជាតិ ក្នុងឈូងសមុទ្រតុងកឹង។ ភ្លាមៗក្រោយពីមានការប៉ះទង្គិចគ្នានៅឈូងសមុទ្រតុងកឹងនេះ សភាអាមេរិកបានអនុម័តលើសេចក្តីសម្រេចមួយទៅតាមសំណើរបស់លោក Lyndon Johnson ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យកងទ័ពអាមេរិកបើកធ្វើសង្រ្គាមនៅវៀតណាម។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយៗមកទៀត តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត និងការបើកកកាយឯកសារសម្ងាត់ទាក់ទងនឹងសង្រ្គាមវៀតណាម គេបានរកឃើញថា ហេតុការណ៍នៅឈូងសមុទ្រតុងកឹង ត្រូវបានរដ្ឋការរបស់លោក Lyndon Johnson ធ្វើការបំប៉ោងឡើង ដើម្បីបំភ័នមតិសាធារណៈ និងទាក់ទាញសភាឲ្យគាំទ្រការបើកធ្វើសង្រ្គាមនៅវៀតណាម។

ក្រោយពីទទួលបានការអនុញ្ញាតពីសភា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកក៏បានបញ្ជូនទ័ពប្រយុទ្ធរាប់ម៉ឺននាក់ឲ្យចូលទៅ ធ្វើសង្រ្គាមនៅវៀតណាម។ គិតត្រឹមខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៦៥ ចំនួនកងទ័ពប្រយុទ្ធអាមេរិកនៅវៀតណាមមានជាង ៨ម៉ឺននាក់ ហើយចំនួននេះបានកើនឡើងជាលំដាប់ រហូតដល់ទៅប្រមាណជា ២០ម៉ឺននាក់ នៅឆ្នាំ១៩៦៦ និងប្រមាណជាកន្លះលាននាក់ នៅចុងឆ្នាំ១៩៦៧។ នេះនៅមិនទាន់រាប់បញ្ចូលទាហានប្រមាណជាង ៦ម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត ដែលមកពីបណ្តាប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក រួមមាន កូរ៉េខាងត្បូង ថៃ ហ្វីលីពីន អូស្រ្តាលី និងនូវែលសេឡង់ (បូករួមជាមួយនឹងកងទ័ពជាតិរបស់វៀតណាមខាងត្បូង ដែលមានជាង៨០ម៉ឺននាក់)៕